| Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.
Zobacz oryginalny artykuł i autorów. |
Symbol Copyleft - odwrócony znak ©
Copyleft – rodzaj systemu licencjonowania praw autorskich, zezwalający na modyfikację i dowolną redystrybucję pracy.
Założenia systemu zostały stworzone w roku 1984 przez Richarda Stallmana na użytek oprogramowania, ale dziś są używane również dla innych rodzajów materiału.
Nazwa 
Edytuj
Nazwa etymologicznie jest odwróceniem znaczenia słowa copyright i jednocześnie swoistą grą słowną. "Copy" (kopiowanie) i "right" (prawo) to inaczej zastrzeżenie wszelkich praw do kopiowania, natomiast "left" to po angielsku "lewo" i jednocześnie odmiana słowa "leave" (porzucić), zatem termin "copyleft" może być rozumiany jako świadome "porzucenie" zastrzeżeń do kopiowania.
Termin prawdopodobnie pojawił się po raz pierwszy w dyskordiańskiej świętej księdze Principia Discordia w postaci "Kopyleft" i dopiskiem "(K) ALL RIGHTS REVERSED - Reprint what you like" (ang. "Wszystkie prawa odwrócone - drukuj do woli")[1].
Termin ten został użyty przez Li-Chen Wanga, autora interpretera języka BASIC o nazwie Palo Alto Tiny BASIC. Kod źródłowy tego interpretera, który został opublikowany w maju 1976 r w czasopiśmie Dr. Dobb's Journal zawierał w nagłówku następujący tekst:
- TINY BASIC FOR INTEL 8080; VERSION 1.0; BY LI-CHEN WANG; 10 JUNE, 1976; @COPYLEFT; ALL WRONGS RESERVED[2]
Zgodnie z historią podawaną przez Richarda Stallmana nazwa pochodzi od napisu na kopercie listu, jaki dostał od Dona Hopkinsa w 1984 lub 1985 r. w związku z dyskusjami jakie toczyli na temat szkód jakie w rozwoju oprogramowania powoduje prawo autorskie. Hopkins żartobliwie napisał: Copyleft - all rights reversed (Copyleft - wszelkie prawa odwrócone), nawiązując do często stosowanej formułki zastrzegającej prawa do kopiowania stosowanej w USA: Copyright ... ... All rights reserved, tj. Prawa do kopiowania: (podmiot) (data). Wszystkie prawa zastrzeżone.[3]
Idea Edytuj
Idea copyleft polega na takim wykorzystaniu systemu praw autorskich, że osiąga zupełnie odwrotne cele niż copyright (poszerzenie wolności zamiast jej ograniczenia).
W pierwszym etapie zastrzega się prawa autorskie do danej pracy. Ten etap nie różni się niczym od copyright. Dopiero w następnym zezwala się wszystkim zainteresowanym na dowolne kopiowanie, dystrybuowanie oraz modyfikowanie danej pracy lub pracy pochodnej. Jednocześnie zastrzega się by wszelkie zmiany również były objęte klauzulą copyleft, a więc wykorzystywane na tych samych zasadach co pierwotna praca. Celem jest tutaj stworzenie twórczości, która będzie się rozprzestrzeniać i jednocześnie nigdy ten proces rozprzestrzeniania się nie będzie mógł być zablokowany przez ponowne zastrzeżenie wszystkich praw autorskich do niej.[4]
Praktyka Edytuj
Konkretne zastosowania idei copyleft można znaleźć w licencjach projektu GNU - GNU GPL, GNU LGPL oraz GNU FDL, a także w licencji FAL, FreeBSD, Mozilla i kilku innych.
Do licencji typu copyleft zaliczane są także te stworzone przez organizację Creative Commons, które posiadają warunek share alike (SA, na tych samych warunkach) i nie mają zakazu tworzenia dzieł pochodnych (ND). Istnieją jednak kontrowersje co do tego, czy licencje Creative Commons, które posiadają warunek SA i jednocześnie NC (zakaz użycia komercyjnego) mogą istotnie być zaliczane do licencji typu copyleft.[5]
PrzypisyEdytuj
- ↑ Gregory Hill, "Principia Discordia", POEE Head Temple, San Francisco, 1970
- ↑ Li-Chen Wang, "Palo Alto Tiny BASIC", "Dr. Dobb's Journal of Computer Calisthenics & Orthodontia, Running Light Without Overbyte", maj 1976
- ↑ http://www.gnu.org/gnu/thegnuproject.html
- ↑ http://www.gnu.org/copyleft/copyleft.pl.html
- ↑ http://robmyers.org/weblog/2008/02/24/noncommercial-sharealike-is-not-copyleft.html
Copyleft
